Geachte vragensteller,

Om met de laaatste vraag te beginnen. Indien uw moeder voor u mocht komen te overlijden dan blijft er voor u altijd nog de mogelijkheid over om haar nalatenschap te verwerpen of om deze beneficiair te aanvaarden.
Dit laatste betekent kort gezegd dat u eerst een begroting van de nalatenschap laat opmaken en in het geval er een negatief saldo uit komt rollen u dan niet meer verantwoordelijk wilt worden gehouden voor dat negatieve saldo. Bij verwerpen zegt u overigens meteen na het openvallen van de nalatenschap al dat u niets wenst te ontvangen uit de nalatenschap van uw moeder.
Verwerping en beneficiaire aanvaarding verlopen via de rechter.

Mocht u zelf eerder dan uw moeder komen te overlijden dan geldt het vorenstaande ook voor eventuele kinderen van u indien die erfgenaam zijn. Alleen in het geval kinderen jonger zijn dan 18 jaar worden de kinderen op grond van de wet (standaard0 geacht beneficiair te hebben aanvaard.

Wel is het zaak om in een dergelijk geval meteen actie te ondernemen. Het gevaar bestaat immers dat u door "mee te draaien in de afwikkeling van de nalatenschap" op basis van de wet wordt geacht toch te hebben aanvaard. Terugdraaien (en alsnog verwerpen of beneficiar aanvaarden) is dan niet meer mogelijk. Het is in een dergelijke situatie (overlijden van moeder) dan ook raadzaam meteen een notaris of andere terzake kundige te benaderen om deze verwerping of beneficiaire aanvaarding voor u tot stand te laten brengen.
Houd er verder bij voorbaat rekening mee dat u alsdan kosten zult moet gaan maken. Ik schat deze op enkele honderden euro's in (voor kosten verzorging volmacht en kosten griffie rechtbank).

Nu de hypotheek op de woning van het huis van moeder.
Een simpele rekensom leert dat er te veel hypothecaire schuld op de woning van uw moeder zit. Voor eventuele verkoop aan uw broer en partner moet dan ook gevreesd worden omdat de medewerking van de huidige hypotheekhouder nodig zal zijn en omdat (naar ik opmaak) de financiële positie van uw broer en partner niet al te rooskleurig is.

Om de woning aan uw broer en partner te verhuren is overigens wederom de uitdrukkelijke toestemming van de huidige hypotheekhouder nodig. Dit vindt u terug in de hypotheekvoorwaarden van moeder en is overigens een beding dat standaard in dergelijke voorwaarden wordt opgenomen.

Ten aanzien van de mogelijkheid om uw moeder de bejaardenwoning van de a.s. partner van uw broer te laten bewonen ontbreekt het mij aan voldoende gegevens. Is daarbij sprake van huur en is er bijvoorbeeld een commissie die daarover beslist? Wel zal het zaak zijn eerst van de eigen woning af te komen, hetgeen al best lastig zal zijn.