Zakelijk, Arbeid, Schade
Particulier
Graag wil ik dit voorleggen voor jullie visie/advies.
Huidige situatie:
In het arbeidscontract staat dat de werkgever aan de werknemer ter uitvoering van zijn werkzaamheden een auto ter beschikking stelt. Conform de belastingwetgeving zal er een fiscale bijtelling gedaan worden voor het privégebruik van de auto.
Per 1 november 2007 ben ik in dienst getreden en heb een auto van de zaak (eigendom zaak). Betreffende het autogebruik is verder niets geregeld. Feitelijk is de situatie dat de auto privé gebruikt mag worden en dat alle kosten door de zaak worden betaald m.u.v. benzine/tol in het buitenland.
Ontstane situatie:
De werkgever gaat per 1 september over op leaseauto’s. De huidige courante auto's worden overgenomen door de leasemaatschappij. Per functie zijn de norm leasebedragen vastgesteld.
Verder moet iedereen de autoregeling (26 pagina's) tekenen met een aantal voorwaarden.
Voor slechts één van de gestelde voorwaarden wil ik niet tekenen.
Bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst (op verzoek werknemer) moet het leasecontract overgenomen worden door de nieuwe werkgever of moet de werknemer de volledige afkoopkosten van het leasecontract betalen.
Het is niet redelijk is dat de werkgever deze kosten volledig bij de werknemer legt. Redelijk zou zijn om een deel van de kosten bij de werknemer te leggen als deze boven het vastgestelde normbedrag leaset.
Ik wil graag een auto van de zaak houden en heb hier gezien mijn arbeidscontract ook recht op.
Onder deze voorwaarde wil ik echter niet tekenen.
Er wordt gezegd “niet tekenen is geen auto”.
Mag de werkgever dit zeggen?
Binnenkort moet ik kiezen welke nieuwe auto ik wil gaan rijden omdat mijn huidige aan vervanging toe is.
Wat moet ik doen?
Naar ik begrijp heeft u van oudsher recht op het privégebruik van een auto en maakt dit reeds onderdeel van de aan u toegekende arbeidsvoorwaarden. Verder begrijp ik dat uw werkgever hieraan thans als voorwaarde wenst toe te voegen dat bij beëindiging van het contract u of uw nieuwe werkgever gehouden zijn de afkoopkosten van het leasecontract te betalen. Als u hiermee niet instemt vervalt het recht op het privégebruik, begrijp ik.
Ik merk in de eerste plaats op dat uw werkgever verplicht is de Ondernemingsraad om instemming te vragen met deze wijziging van arbeidsvoorwaarden. Als uw werkgever dit heeft nagelaten mag de Ondernemingsraad uw werkgever daarop (en desnoods de Ondernemingskamer als gerechtelijke instantie) aanspreken.
Juridisch gezien wenst uw werkgever hiermee eenzijdig uw arbeidsvoorwaarden te wijzigen. Uitgangspunt in het recht is dat afspraken tussentijds kunnen worden gewijzigd als alle partijen hiermee instemmen. Hierop zijn uitzonderingen mogelijk, zoals onvoorziene omstandigheden of (in het arbeidsrecht) als dat in redelijkheid van u als "goed werknemer" mag worden verlangd. Ook heeft uw werkgever de bevoegdheid tot eenzijdige wijziging wegens zwaarwegende bedrijfseconomische omstandigheden als zij deze bevoegdheid van tevoren schriftelijk heeft bedongen (art. 7:613 BW).
De vraag is dus of uw werkgever zwaarwegende bedrijfseconomische redenen kan aanvoeren voor deze eenzijdige wijziging dan wel of van u in alle redelijkheid instemming met zo'n wijziging mag worden verlangd. Ik meen dat dit niet het geval is. Uw werkgever wentelt met deze aanvullende voorwaarde namelijk een gebruikelijk bedrijfseconomisch risico (namelijk het feit dat bij beëindiging van het dienstverband de leasetermijnen van de auto moeten worden doorbetaald) op u af. Bovendien kan dit worden opgevat als een soort straf voor het beëindigingen van het dienstverband, hetgeen ook niet snel als redelijk zal worden beoordeeld.
Een wezenlijk element in uw situatie is daarnaast de vraag of u deze voorwaarde ook moet tekenen als u de auto alleen voor uw werk wenst te gebruiken. Als dat het geval is is het de vraag hoe u uw werkzaamheden zonder auto zult kunnen uitvoeren, hetgeen in de eerste plaats een probleem voor uw werkgever zal zijn. Wezenlijk in dit verband is bovendien dat u na beëindiging van het dienstverband een bedrijfsmiddel inlevert dat uw werkgever ter beschikking stelde om uw werkzaamheden goed te kunnen uitvoeren.
De Kantonrechter Amersfoort heeft in een vergelijkbare zaak op 27 april 2005, LJN AT6312 (onder deze kenmerken terug te vinden op www.rechtspraak.nl) geoordeeld: "De rechter overweegt dat een eenzijdige wijziging van een arbeidsvoorwaarde een zodanig zwaarwichtig belang moet hebben dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid het belang van de werknemer moet wijken. Geoordeeld wordt dat zulks in casu niet het geval is. Het motief schiet tekort wegens onvoldoende cijfermatige onderbouwing van de noodzaak tot kostenbeheersing. Ook volgens werkgeefster zou dit motief geen rol spelen. Volgens de rechter is niet zo zeer de auto het probleem, maar eerder de wijze waarop aan de functie inhoud wordt gegeven, zodat het afnemen van de auto een oneigenlijk instrument is. De rechter komt aldus niet eens toe aan een belangenafweging. Daar komt bij dat de ondernemingsraad niet heeft ingestemd met een wijziging van een arbeidsvoorwaarde. De vorderingen worden toegewezen in die zin dat bij niet nakoming binnen een week na betekening een dwangsom van € 5000 per dag (maximaal € 500 000) wordt verbeurd."
U kunt 2 kanten op:
1. Niet tekenen, uw werkgever een brief schrijven met uw redengeving en desnoods via de rechter afdwingen dat uw werkgever u het voortgezet privégebruik van de auto moet toestaan;
2. Wel tekenen, maar onder schriftelijk protest (namelijk dat u geen keuze wordt gelaten) en bij beeindiging van het dienstverband verweer voeren tegen een eventueel opgelegde boete omdat het vorderen hiervan onder de dan gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.
Geen van beide aanpakken garanderen een succesvolle uitkomst als het onverhoopt op een oordeel van een rechter moet aankomen, maar u versterkt hiermee wel uw juridische en onderhandelingspositie voor zo'n situatie.