Zakelijk, Arbeid, Schade
Particulier
Ik heb een vraag over het volgende: 5 jaar geleden heb ik een contract afgesloten met een reclamebedrijf voor het plaatsen van een reclamebak aan een lantaarnpaal. Hier wil ik nu vanaf en heb dit ook kenbaar gemaakt. Nu krijg ik als reactie dat het contract stilzwijgend verlengd is met nog eens 5 jaar. Hier zit ik natuurlijk niet op te wachten. Wat zijn mijn rechten. Ik weet dat sinds kort de consument er makkelijk van af kan, maar ik heb een eenmanszaak. Nu lees ik regelmatig op internet dat de rechter kleine bedrijven ook als consument kan beoordelen. Wat zijn mijn mogelijkheden en wat kan ik het beste doen?
Bedankt voor uw moeite!
Eerst een paar vragen. 1. Wat staat er in het contract over verlenging. en 2. Wie is eigenaar van de lantaarnpaal. Gemeente of uzelf>
De regels van de wet Van Dam (opzeggen/verlenging abonnementen)
zijn inmiddels ook opgenomen in de zwarte en grijze lijst (6:236 en 6:237 BW).
In deze lijsten wordt beschreven welke voorwaarden als onredeljk bezwarend in het kader van een consumenten overeenkomst (kunnen) gelden.
Zwart – beding is in ieder geval onredelijk en dus direct vernietigbaar
Grijs – beding is vermoedelijk onredelijk bezwarend ; gebruiker moet daarvan het bewijs leveren
Deze lijsten kunnen een normerende cq reflecterende werking hebben in het kader van een beroeps- of bedrijfsmatige overeenkomst.
Echter, de vraag of de rechter bedrijven dezelfde bescherming gunt als een consument hangt af van de onevenwichtigheid die bestaat tussen partijen (b.v. ten aanzien van juridische kennis of marktpositie (multinational t.o.v. eenmanszaak)).
Als er inderdaad sprake is van een onevenwichtigheid kan de zwakkere partij een beroep doen op de reflexwerking van de grijze en zwarte lijst, maar dit geldt dus niet bij twee aan elkaar gewaagde contractspartijen.
Dit is een interessante vraag die u voorlegt. Op dit moment is deze niet volledig te beantwoorden, omdat niet helemaal duidelijk is hoe het contract er precies uit ziet. Is de vijfjaarstermijn bijvoorbeeld opgenomen in algemene voorwaarden, dan is mijn wedervraag of die algemene voorwaarden ooit aan u zijn overhandigd. Is dat niet het geval, dan kunt u die algemene voorwaarden doorgaans vernietigen en geldt de opzegtermijn van vijf jaar niet meer. Uw opzegging heeft dan effect gehad (ik ga er wel vanuit dat u dit schriftelijk heeft gedaan).
Heeft u de algemene voorwaarden wel ontvangen of maakt de opzegtermijn deel uit van het (neem ik aan) standaardcontract, dan kunt u als eenmanszaak - op basis van zogenaamde reflexwerking - onder omstandigheden beroep doen op de zwarte en grijze lijst van artikelen 236 en 237 van boek 6 BW. Artikel 236 sub j bestempelt als onredelijk bezwarend een overeenkomst tot het geregeld afleveren van zaken of tot het geregeld doen van verrichtingen, met stilzwijgende verlenging van meer dan een jaar. Deze overeenkomst valt niet letterlijk onder deze bepaling maar lijkt daar wel mee te vergelijken. Stilzwijgende verlenging van meer dan een jaar lijkt in ieder geval voorshands onredelijk..
Artikel 237 sub l bepaalt dat vermoed wordt onredelijk te zijn (het reclamebedrijf kan dus argumenten aanleveren waarom het wel redelijk is) een opzegtermijn die langer is dan drie maanden (of een termijn die langer is dan het reclamebedrijf kan hanteren).
De genoemde artikelen 236 en 237 kunnen zondermeer worden ingeroepen door particulieren, voor bedrijven (met name eenmanszaken) kan doorgaans als gezegd beroep worden gedaan op zogenaamde reflexwerking (zie ook het antwoord van Hanneke de Rijk). Nader juridisch advies is in geval van blijvend geschil aan te raden.
Reactie van de vraagsteller
Het is een overeenkomst zonder algemene voorwaarden (althans er wordt nergens naar verwezen). Eenmalig betaal ik een bedrag voor het maken van de reclamebak. Jaarlijkse kosten zijn voor huur aan gemeente, onderhoud en verzekering. Achteraf krijg ik nog een factuur voor het gebruik van de energie. Er staat verder:
Contractduur: 5 jaren, welke stilzwijgend verlengd word met 5 jaar (opzegging dient aangetekend 6 mnd. voor aflopen contract). Ingangsdatum: eerste factuurdatum. Hantekeningen. Verder staat er dat deze overeenkomst uitsluitend rechtsgeldig is na goedkeuring van de gemeentelijke instanties en na goedkeuring van de directie van het reclambureau.
Reactie van de vraagsteller
Overigens heeft de aanbieder van reclamebakken aan een lantaarnpaal, in dit geval dus het reclamebedrijf, een monopolipositie in deze plaats. M.a.w. zij is de enige aanbieder van de deze reclamevorm. Overigens een stilzwijgende contractverlenging van maar liefst 5 jaar mag dat? Is dit redelijk?
Alle bedingen die zijn bestemd om regelmatig te worden gebruikt kunnen krachtens art. 6:231 sub a BW worden beschouwd als algemene voorwaarden. Het beding betreffende de stilzwijgende verlenging kan dus worden aangemerkt als een algemene voorwaarde.
Ik sluit mij aan bij de juridische beschouwing van mijn collega's. Blijkens art. 6:236 sub r zou dit beding wel eens onredelijk bezwarend kunnen zijn als u een consument zou zijn geweest. Omdat u deze voorwaarden bent aangegaan voor beroep en bedrijf kunt u terugvallen op art. 6:233 sub a BW. Hierin is bepaald dat het beding onredelijk bezwarend kan zijn "gelet op de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden tot stand zijn gekomen, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval." Het feit dat dit beding voor consumenten als onredelijk bezwarend wordt aangemerkt vormt een belangrijke aanwijzing dat het ook voor kleinere ondernemers onredelijk bezwarend is.
Praktisch gezien is er niets mis mee als u schriftelijk de vernietiging van dit beding inroept omdat dit naar uw mening onredelijk bewarend is. U kunt overwegen verdere betalingen te weigeren. Het reclamebedrijf zal dan moeten beslissen of het jegens u een incassoprocedure wil beginnen, waartegen u goed bepleitbaar verweer zult kunnen voeren. Uiteindelijk zal de rechter de knoop doorhakken.