Familie, Scheiden, Alimentatie
Particulier
Ruim een jaar geleden is mijn vader overleden. Hij was enig kind en bij zijn overlijden was alleen zijn moeder nog in leven. Afgelopen december is mijn oma overleden. Vandaag ontving ik bericht van de executeur, die ook belanghebbende van de nalatenschap is. Aangezien mijn moeder en oma een slechte band hadden, was het geen verrassing, dat mijn moeder en ook ik en mijn broer niet in het testament stonden. Uit onderzoek begrijp ik dat de legitieme portie ook door kleinkinderen opgeëist kan worden. Omdat mijn vader overleden is, bedraagt dit 1/4 van de nalatenschap voor zowel ik als mijn broer. Tot zover begrijp ik het en is de informatie die ik kan vinden duidelijk. Echter heb ik nog wel een aantal vragen, waarvan de antwoorden lastig te vinden zijn. Hieronder een lijstje van vragen:
Is het wijselijk om je voorafgaande aan het aanspraak maken op de legitieme portie te laten informeren door de notaris die de nalatenschap in behandeling heeft? Heb je als kleinkind dat niet in de erfenis voorkomt recht op inzage in het testament?
Wordt het verzoek om een legitieme portie altijd gehonoreerd? Zo niet, wat zijn hiervan de redenen?
Wie doet de uitspraak in toekennen van de legitieme portie? Is dat een notaris of rechter?
Kan het zijn dat andere erfgenamen zich (gerechtelijk) verzetten tegen een legitieme portie van een kleinkind? Zo ja, wat zijn hier de meest voorkomende redenen voor?
Op welk moment tijdens de afwikkeling van de legitieme portie kan het raadzaam zijn een advocaat in te schakelen? Doe je er verstandig aan deze al vroeg in te schakelen voor deskundig advies, of doe je dat pas in het stadium dat er verzet of onenigheid vanuit de erfgenamen komt?
Bij voorbaat dank voor een reactie.
1a Als u onterfd bent wordt u door een beroep op de legitieme portie niet alsnog erfgenaam. Mocht de nalatenschap een negatief saldo hebben dan heeft dat hooguit als gevolgd dat uw legitieme ook nihil is, maar u bent niet mede-aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap. Ik zie daarom geen aanleiding om vooraf informatie in te winnen alvorens een beroep te doen op de legitieme. 1b Omdat u geen erfgenaam bent heft u in beginsel geen recht op inzage in stukken, tenzij die relevant zijn voor de vaststelling van uw legitieme vordering. Het inzage in het testament blijft daarom vaak beperkt tot dat gedeelte dat betrekking heeft op de onterving.
2 Een legitimaris heeft altijd aanspraak op zijn legitieme, er zijn geen weigeringsgronden.
3 De notaris heeft geen bindende bevoegdheid om de legitieme vast te stellen. Partijen komen daar onderling uit en zo niet dan kan de rechter een uitspraak doen.
4 Er zijn geen weigeringsgronden. Er kunnen wel discussies ontstaan over het verstrekken van informatie en de hoogte van de legitieme.
5 Veel van de discussies in deze situatie gaan over het verstrekken van informatie en het vaststellen van de hoogte van de legitieme. Als de wederpartij onwillig is om informatie te verstrekken en/of die informatie onvolledig is dan kan het verstandig zijn een deskundig jurist in te schakelen.
Reactie van de vraagsteller
Beste Wiebren,
Dank voor je snelle reactie. Deze is erg verhelderend.
Nu wil ik niet te ver vooruitlopen op de feiten, maar ik sta wel kritisch tegenover de onderlinge vaststelling van de legitieme portie. Ik kan me namelijk goed voorstellen dat een vordering op de erfgenamen bij diezelfde erfgenamen verkeerd kan vallen.
Dat er al sprake is van een legitieme portie en ik geen erfgenaam ben, geeft natuurlijk al aan dat de verhoudingen niet optimaal waren. Dien ik blind uit te gaan van wat de executeur-afwikkelingsbewindvoerder mij hierin mededeelt? Naar welke stukken dien ik te vragen/ op welke documenten heb ik recht om mij ervan te verzekeren dat de vaststelling van de legitieme op een correcte manier verloopt?
U heeft recht op alle informatie die benodigd is om uw legitieme te bepalen. Het gaat dan allereerst om het bepalen van de omvang en samenstelling van de nalatenschap per de overlijdensdatum. De executeur dient een boedelbeschrijving op te stellen met daarin omschreven de baten en de schulden. U kunt ter verificatie van die boedelbeschrijving bijvoorbeeld vragen om kopieeen van bankafschriften, nota's, de rekening van de uitvaart, kopie van de successieaangifte. Om na te kunnen gaan of erflaatster schenkingen heeft gedaan die bij de berekening van de legitieme moeten worden meegenomen kunt u ook vragen om afschriften van voor het overlijden.
Reactie van de vraagsteller
Hartelijk dank!