Familie, Scheiden, Alimentatie
Alimentatiestelsel nog wel van deze tijd?
Vuistdik Rapport over alimentatie van Universiteit Groningen. De Rijksuniversiteit Groningen heeft in opdracht van het Wetenschappelijke Onderzoek- en Documentatiecentrum een onderzoek uitgevoerd over de vraag of het alimentatierecht nog wel van deze tijd is.
Het rapport geeft veel informatie over de alimentatie, zowel de hoogte daarvan, de Richtlijnen waarmee alimentatie wordt berekend en doet aanbevelingen voor een nieuwe kijk op de alimentatie. Wij hebben dit rapport uiteraard ook voor u gelezen (ruim 500 bladzijden!). We noemen voor u de belangrijkste punten.
Dit rapport vindt de economische zelfstandigheid van de ex-partners nog steeds van belang. Als de ex partner economisch zelfstandig is, dan is die ook niet alimentatiebehoeftig. Het rapport signaleert een grotere zelfstandigheid van de vrouw door opleiding en arbeidsparticipatie, maar constateert ook dat de positie van de vrouw na een echtscheiding nog altijd achter blijft bij die van de man. Wij kunnen dat alleen maar vanuit onze praktijk bevestigen. Dat verschil opheffen is een deel van onze motivatie.
Lotsverbondenheid van gehuwden
Die lotsverbondenheid is een belangrijke juridische pijler voor de alimentatieverplichting. In het verleden werd die lotsverbondenheid zo toegepast met de eis dat financiële ondersteuning nodig was om na de scheiding langere tijd zoveel mogelijk op hetzelfde welvaartsniveau te kunnen doorleven. Het rapport vlakt die eis wat af. Nu is financiële ondersteuning nodig om economische zelfstandigheid op te bouwen om zelf in het levensonderhoud te kunnen voorzien. Omdat niet iedereen hiertoe in staat is, blijft het volgens de onderzoekers nodig dat het wettelijke systeem de mogelijkheid biedt om alimentatie voor langere tijd dan vijf jaar vast te stellen. De onderzoekers pleiten ervoor dat de wetgever uitgaat van één wettelijke grondslag, lotsverbondenheid, die de basis kan vormen voor verschillende uitwerkingen in de Alimentatienormen.
Stiefouders
Over de stiefouderalimentatie hebben wij al veel procedures gevoerd. Het rapport adviseert daarover dat door het toegenomen aantal samengestelde gezinnen, de stiefouderalimentatie moet worden heroverwogen. Daarnaast dient de kinderalimentatie voor jongmeerderjarigen (18 tot 21) te worden beperkt tot de jongmeerderjarigen die een opleiding of studie volgen en voor hen te worden verlengd tot zij 24 jaar zijn, en de studie is afgerond.
Hoe wordt de alimentatie berekend?
Volgens het rapport zijn de Alimentatienormen zijn een succesvol instrument dat bijdraagt aan de voorspelbaarheid van het recht op alimentatie en de uniforme rechtstoepassing in Nederland. Zo kom je tot een bepaalde lijn in de rechtspraak. Maar, die normen zijn volgens de onderzoekers echter aan een algehele herziening toe. De toegankelijkheid, leesbaarheid en hanteerbaarheid moeten worden vergroot en leemten kunnen worden opgevuld. Daarbij kunnen nieuwe concepten zoals co-ouderschap, zorgalimentatie en de kinderrekening worden meegenomen. Ook raden de onderzoekers aan om het uitgangspunt bij het bepalen van de behoefte, het netto-gezinsinkomen tijdens het huwelijk, te laten varen, omdat een scheiding nu eenmaal een wijziging van inkomen en lasten met zich brengt. De vernieuwde Alimentatienormen stellen de rechter, de rechtshulpverleners en de justitiabelen in staat om passende regelingen te treffen voor verschillende situaties van alimentatiegerechtigden en de alimentatieplichtigen. Alleen wanneer de huidige wettelijke grondslag voor partneralimentatie hiervoor voldoende ruimte biedt, is wetswijziging niet nodig.
De onderzoekers stellen dat economische zelfstandigheid van beide ex-partners de beste remedie is om te voorkomen dat alimentatie moet worden betaald. Hoewel in dit opzicht vooruitgang wordt geboekt, blijft de economische positie van de vrouw na een echtscheiding nog altijd achter bij die van de man. Hiermee moet het alimentatierecht de komende decennia nog rekening blijven houden.
Acceptatie van alimentatie
Een belangrijke vraag in het onderzoek was die naar acceptatie van alimentatie. De meningen hierover zijn verdeeld, zowel onder alimentatiebetalers en – ontvangers, als onder deskundigen. De belangrijkste reden hiervoor is dat men dikwijls tegengestelde belangen heeft. Toch wordt er over alimentatie steeds minder geprocedeerd en worden de verplichtingen behoorlijk nageleefd. Als er al geprocedeerd wordt, komt dit vaak door andere oorzaken.
Samenwoners
Het rapport bespreekt ook of alimentatieplicht ook zou moeten bestaan voor informeel samenlevenden (samenwoners met kinderen). Gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen valt volgens de onderzoekers te overwegen een aparte wet (lex specialis) in te voeren voor een bepaalde categorie samenlevenden. Voor hen gaat dan een alimentatieregeling gelden, tenzij zij daarvan bij overeenkomst afwijken.
Afwenteling op samenleving
Het rapport noemt ook dat onderhoudsverplichtingen worden afgewenteld op de samenleving. Als de onderhoudsverplichting niet bestaat of te laag is ziet men de bijstand als vangnet. Maar daarbij is het ook oppassen, want de sociale diensten zullen steeds meer gaat eisen dat de partij die een bijstandsuitkering krijgt alimentatie gaat verzoeken bij de ex-partner.
Onze conclusie bij lezing van dit rapport was dat heel veel aanbevelingen al bij onze alimentatiedeskundige, advocaat mr. Rinus Wouters, bekend waren. Hij is al lange tijd bezig in zijn praktijk in zijn advisering en procedures nieuwe inzichten in de praktijk te brengen. Zo heeft hij als advocaat en fiscalist inventieve met inventieve ideeën procedures voor cliënten tot een goed einde gebracht. Hij weet als geen ander in te spelen op nieuwe alimentatienormen, concepten als zorgalimentatie en meer forfaits voor partneralimentatie. Ook probeert hij de zogenaamde Hof-norm (regel dat de behoefte wordt bepaald op 60% van het gezamenlijke maandelijkse netto besteedbare inkomen in laatste jaren van het huwelijk) in de praktijk in het voordeel van de cliënten te laten uitpakken. Hij is als fiscalist als geen ander bekend met berekeningsperikelen en (de) fiscalisatie van alimentatie.
Februari 2021.
Dit rapport vindt de economische zelfstandigheid van de ex-partners nog steeds van belang. Als de ex partner economisch zelfstandig is, dan is die ook niet alimentatiebehoeftig. Het rapport signaleert een grotere zelfstandigheid van de vrouw door opleiding en arbeidsparticipatie, maar constateert ook dat de positie van de vrouw na een echtscheiding nog altijd achter blijft bij die van de man. Wij kunnen dat alleen maar vanuit onze praktijk bevestigen. Dat verschil opheffen is een deel van onze motivatie.
Lotsverbondenheid van gehuwden
Die lotsverbondenheid is een belangrijke juridische pijler voor de alimentatieverplichting. In het verleden werd die lotsverbondenheid zo toegepast met de eis dat financiële ondersteuning nodig was om na de scheiding langere tijd zoveel mogelijk op hetzelfde welvaartsniveau te kunnen doorleven. Het rapport vlakt die eis wat af. Nu is financiële ondersteuning nodig om economische zelfstandigheid op te bouwen om zelf in het levensonderhoud te kunnen voorzien. Omdat niet iedereen hiertoe in staat is, blijft het volgens de onderzoekers nodig dat het wettelijke systeem de mogelijkheid biedt om alimentatie voor langere tijd dan vijf jaar vast te stellen. De onderzoekers pleiten ervoor dat de wetgever uitgaat van één wettelijke grondslag, lotsverbondenheid, die de basis kan vormen voor verschillende uitwerkingen in de Alimentatienormen.
Stiefouders
Over de stiefouderalimentatie hebben wij al veel procedures gevoerd. Het rapport adviseert daarover dat door het toegenomen aantal samengestelde gezinnen, de stiefouderalimentatie moet worden heroverwogen. Daarnaast dient de kinderalimentatie voor jongmeerderjarigen (18 tot 21) te worden beperkt tot de jongmeerderjarigen die een opleiding of studie volgen en voor hen te worden verlengd tot zij 24 jaar zijn, en de studie is afgerond.
Hoe wordt de alimentatie berekend?
Volgens het rapport zijn de Alimentatienormen zijn een succesvol instrument dat bijdraagt aan de voorspelbaarheid van het recht op alimentatie en de uniforme rechtstoepassing in Nederland. Zo kom je tot een bepaalde lijn in de rechtspraak. Maar, die normen zijn volgens de onderzoekers echter aan een algehele herziening toe. De toegankelijkheid, leesbaarheid en hanteerbaarheid moeten worden vergroot en leemten kunnen worden opgevuld. Daarbij kunnen nieuwe concepten zoals co-ouderschap, zorgalimentatie en de kinderrekening worden meegenomen. Ook raden de onderzoekers aan om het uitgangspunt bij het bepalen van de behoefte, het netto-gezinsinkomen tijdens het huwelijk, te laten varen, omdat een scheiding nu eenmaal een wijziging van inkomen en lasten met zich brengt. De vernieuwde Alimentatienormen stellen de rechter, de rechtshulpverleners en de justitiabelen in staat om passende regelingen te treffen voor verschillende situaties van alimentatiegerechtigden en de alimentatieplichtigen. Alleen wanneer de huidige wettelijke grondslag voor partneralimentatie hiervoor voldoende ruimte biedt, is wetswijziging niet nodig.
De onderzoekers stellen dat economische zelfstandigheid van beide ex-partners de beste remedie is om te voorkomen dat alimentatie moet worden betaald. Hoewel in dit opzicht vooruitgang wordt geboekt, blijft de economische positie van de vrouw na een echtscheiding nog altijd achter bij die van de man. Hiermee moet het alimentatierecht de komende decennia nog rekening blijven houden.
Acceptatie van alimentatie
Een belangrijke vraag in het onderzoek was die naar acceptatie van alimentatie. De meningen hierover zijn verdeeld, zowel onder alimentatiebetalers en – ontvangers, als onder deskundigen. De belangrijkste reden hiervoor is dat men dikwijls tegengestelde belangen heeft. Toch wordt er over alimentatie steeds minder geprocedeerd en worden de verplichtingen behoorlijk nageleefd. Als er al geprocedeerd wordt, komt dit vaak door andere oorzaken.
Samenwoners
Het rapport bespreekt ook of alimentatieplicht ook zou moeten bestaan voor informeel samenlevenden (samenwoners met kinderen). Gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen valt volgens de onderzoekers te overwegen een aparte wet (lex specialis) in te voeren voor een bepaalde categorie samenlevenden. Voor hen gaat dan een alimentatieregeling gelden, tenzij zij daarvan bij overeenkomst afwijken.
Afwenteling op samenleving
Het rapport noemt ook dat onderhoudsverplichtingen worden afgewenteld op de samenleving. Als de onderhoudsverplichting niet bestaat of te laag is ziet men de bijstand als vangnet. Maar daarbij is het ook oppassen, want de sociale diensten zullen steeds meer gaat eisen dat de partij die een bijstandsuitkering krijgt alimentatie gaat verzoeken bij de ex-partner.
Onze conclusie bij lezing van dit rapport was dat heel veel aanbevelingen al bij onze alimentatiedeskundige, advocaat mr. Rinus Wouters, bekend waren. Hij is al lange tijd bezig in zijn praktijk in zijn advisering en procedures nieuwe inzichten in de praktijk te brengen. Zo heeft hij als advocaat en fiscalist inventieve met inventieve ideeën procedures voor cliënten tot een goed einde gebracht. Hij weet als geen ander in te spelen op nieuwe alimentatienormen, concepten als zorgalimentatie en meer forfaits voor partneralimentatie. Ook probeert hij de zogenaamde Hof-norm (regel dat de behoefte wordt bepaald op 60% van het gezamenlijke maandelijkse netto besteedbare inkomen in laatste jaren van het huwelijk) in de praktijk in het voordeel van de cliënten te laten uitpakken. Hij is als fiscalist als geen ander bekend met berekeningsperikelen en (de) fiscalisatie van alimentatie.
Februari 2021.
