Rechtswinkel: Juridisch Advies bij Oplichting

Vraagsteller

Ik heb een defect onderdeel van mijn computer laten vervangen door een nieuw onderdeel, maar dit blijkt achteraf een opgelapt tweedehandsje te zijn geweest. Ik voel me opgelicht, maar politie en OM vinden dat dit een civiele zaak is, en weigeren de zaak op te pakken. De informatie van de politie is totnogtoe onbetrouwbaar gebleken, dus ik zoek deskundig advies. Is dit juridisch gezien oplichting? En, als dit al geen oplichting is, wat is dan wel een voorbeeld van oplichting?

Jurist

Even vooropgesteld; op civiel gebied heeft u alle recht op een nieuw product. U heeft een duidelijke overeenkomst met de verkoper voor een nieuw product (neem ik aan) en u krijgt niet waar u recht op heeft. Er is een zgn. tekortkoming in de nakoming van de zijde van de verkoper. U kunt de verkoper sommeren om alsnog een degelijk product te leveren en anders kunt u uw geld terugvragen. Ik snap uw vraag echter wel. Als er sprake is van 'oplichting' dan is de politie aan zet en kan er strafrechtelijk worden opgetreden. Het punt is alleen dat voor 'oplichting' er duidelijk meer aan de hand moet zijn dan enkel een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst. Er moet sprake zijn van het 'oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen', oftewel de doelbewuste opzet om u een slecht product te leveren en er zo zelf beter van te worden. Dat moet gebeuren door middel van listig handelen of het gebruik van valse namen/hoedanigheden. Daarvan is hier nog niet meteen sprake. Het kan zijn dat de verkoper een vergissing heeft gemaakt of dat de verkoper in de veronderstelling was dat het product nog voor nieuw door kon. Mocht echt blijken dat de verkoper dit doelbewust en vooral stelselmatig doet, door valsig of listig gedrag en om er zelf beter van te worden, dan pas valt er te spreken van oplichting. Voorbeelden hiervan zijn er genoeg op televisie, bij programma's zoals 'Radar' en 'Opgelicht!'

Vraagsteller

Verkoper reageert nergens op, heeft aangetekende post geweigerd, en doet zijn best de zaak van de diverse internetfora te weren: er is hier zeker meer aan de hand dan 'enkel een tekortkoming'. Bovendien weigert de advocaat die mij door het Juridisch Loket is toegewezen de zaak op te pakken tegen het tarief van gesubsidieerde rechtsbijstand, en is de zaak voor het Juridisch Loket hiermee afgedaan. De politie heb ik met veel pijn en moeite kunnen bewegen een aangifte op te nemen, maar daar blijft het bij: ook het OM vindt dat ik zelf maar een advocaat moet regelen. Is hier juridisch gezien nog eer aan te behalen, of trek ik de conclusie dat misdaad loont, als ik geen eigen rechter speel?

Jurist

Ik ben bang dat zelfs met die informatie strafrechtelijk optreden te lastig wordt. Het dossier is niet omvangrijk genoeg. Oplichting in de zin van het Wetboek van Strafrecht is omvangrijk en gebeurt stelselmatig en doelbewust. Dat staat hier nog niet meteen vast. De Hoge Raad heeft eerder ook al geoordeeld '...dat zelfs het aangaan van een overeenkomst en het vervolgens in gebreke blijven op zichzelf – ook indien degene die de overeenkomst is aangegaan al voorzag niet aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen – niet het aannemen van een valse hoedanigheid noch een listige kunstgreep als bedoeld in artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht oplevert.' Het enige alternatief is om civielrechtelijk uw gelijk te halen, maar dat wordt zonder rechtsbijstandverzekering of gesubsidieerde rechtsbijstand al snel een aardig kostenplaatje. U zou nog kunnen proberen om uw tegenpartij 'in gebreke te stellen' via een sommeringsbrief. U stelt in zo'n brief dat uw tegenpartij zijn verplichtingen niet nakomt en dat als er niet binnen een redelijke termijn wordt nagekomen er een dagvaarding zal volgen. Dit zou nog een afschrikwekkend effect kunnen hebben.

Vraagsteller

Dan resteert mij de conclusie dat het in Nederland loont om iemand voor, pak 'm beet, EUR 700 op te lichten. De overheid is vooral geïnteresseerd in de overheid, en de gesubsidieerde rechtsbijstand is dusdanig uitgekleed dat geen jurist er brood in ziet de zaak op te nemen. Ik zet de betreffende oplichter maar op mijn bucket-list: ik krijg mijn geld er niet mee terug, maar ik kan er wel voor zorgen dat dit bedrijf hier nog lang spijt van heeft.