Vragen over pauzes en werk: Uw rechten als werknemer

Vraagsteller

Een paar vragen die u hopelijk kunt beantwoorden. 1. mag een werkgever eenzijdig de tijden van de pauzes aanpassen waarbij het totaal aantal werkuren ongewijzigd blijft? 2. mag een werkgever een werknemer verplichten om alleen te eten tijdens de lunchpauze? Oftewel kan een werkgever de werknemer eenzijdig verbieden een 'tussendoortje' te nuttigen aan het bureau? 3. mag een werkgever zelf eenzijdig bepalen hoe de werknemer de pauze inricht? Bijvoorbeeld verplicht stellen dat men gebruik maakt van de bedrijfskantine? Bij voorbaat dank.

Jurist

Een werkgever en werknemer zijn verplicht om zich als goed werkgever en goed werknemer te gedragen (art. 7:611 BW). In beginsel geldt: afspraak is afspraak. Als bepaalde pauzetijden zijn afgesproken, dan moet dat nagekomen worden. Als de overeenkomst dus bepaalde tijden vermeldt, dan is het lastig voor de werkgever om plotseling deze afspraak eenzijdig te veranderen. Doorgaans zullen die afspraken niet zo helder zijn. De pauze vindt gewoon plaats en plotseling wordt deze veranderd. De antwoorden op de vragen: 1 Ja. De werkgever mag pauzetijden veranderen. Er is een bepaald beleid en een visie en die moeten door de werknemer gevolgd worden. Dit antwoord wordt anders als de pauze om 09:15 begint en er vervolgens tot 18:00 doorgewerkt moet worden. Dan komt de verantwoordelijkheid van de werkgever in het geding. De CAO (een aparte afspraak) biedt doorgaans wel richtlijnen over een pauze. Bijvoorbeeld na vier uur werken. Tenzij een afspraak anders eist, of tenzij een vrij belachelijke regeling van toepassing is, mag een werkgever dit eisen. 2 Ja. Een werkgever mag als goed werkgever een bepaalde discipline eisen van werknemers. Ook dit hangt echter wel weer af van het geval. Als er geen klantcontact is en geen andere redelijke oorzaken zijn van een 'tussendoortjesverbod', zou ik mij kunnen voorstellen dat een verbod op het eten van bijvoorbeeld een Mars niet echt redelijk is. De werkgever is daarbij overigens behoorlijk vrij. 3 Ook dit hangt af van wat onder 'goed werknemersschap' en 'goed werkgeverschap' wordt verstaan. Het antwoord is in principe nee. Een pauze valt niet in de tijd van de baas. Wat een werknemer doet tijdens een vrij kwartiertje maakt dan niet uit. Zelfs al is de indeling van de pauze bepaald in een contract, dan nog kan dit te beperkend zijn. Een voorbeeld waarbij een beperking wél mogelijk is, is de V&D. Bij de V&D lopen medewerkers in de pauze met een soort toilettas van de V&D. Idee is dat werknemers in bedrijfskleding niet gezien mogen worden met producten die afwijken van het uniform. Het is mij niet bekend of de werknemers in uniform vervolgens ook bij de Hema een broodje mogen eten, maar ik kan mij voorstellen van niet. Buiten dit soort klantgerichte ondernemingen zou ik mij het niet kunnen voorstellen dat een werkgever een beperking van de pauzetijd eist, waardoor werknemers niet gewoon zelf kunnen doen wat zij willen. Maar zelfs in die klantgerichte situaties gaat een beperking van de vrije tijd heel ver. Ik zou mij kunnen voorstellen dat een rechter de eis van het verplichte toilettasje niet redelijk vindt. Conclusie: Ja, ja, nee, tenzij... Zo zit de juridische wereld nu eenmaal in elkaar.